อันยองฮาเซโย ไหน ๆ ใครดูซีรีส์เกาหลีแล้วหิวอยากอีทอาหารเกาหลีบ้าง ทั้งไก่ทอดเกาหลีเอย หมูย่างนุ่ม ๆ กิมจิ คิมบับ กินกับโชจู มันคือสิฟินแท้ วันนี้เราจะพาทุกไปทำความรู้จักกับอาหารเกาหลี ว่ามีอะไรบ้าง มีความเป็นมายังไง อาหารเกาหลีนั้นทำไมเสิร์ฟทีเต็มโต๊ะไปหมดแล้วอาหารเกาหลีมีประเภทอะไรบ้าง มารู้จักไปพร้อม ๆ กันเลยค่ะ
ประวัติ อาหารเกาหลี
ประเทศเกาหลีตั้งอยู่บริเวณคาบสมุทรที่ทอดตัวจากพรมแดนทางตะวันออกเฉียงเหนือของจีนสู่มหาสมุทรขนานกับญี่ปุ่น เลยได้รับอิทธิพลเรื่องอาหารมาจากประเทศใกล้เคียงเช่นจีนและญี่ปุ่น เกาหลีใต้มีทะเลอยู่โดยรอบและมีที่ราบที่มีความอุดมสมบูรณ์ เหมาะแก่การปลูกข้าวหรือทำเกษตรกรรม มีทะเลที่อุดมไปด้วยสัตว์มากมายที่เหมาะแก่การนำมาประกอบเป็นอาหาร อาหารของเกาหลีจึงมักมีส่วนประกอบจากพืชผลทางเกษตรกรรมและทรัพยากรทะเลที่อยู่โดยรอบ มีลักษณะที่มีรสชาติเผ็ดและเปรี้ยว โดยใช้พริกแดงและเกลือเป็นส่วนผสมหลัก มีการใช้น้ำปลาและซีอิ้วในการปรุงอาหาร นอกจากนี้ยังมีการใช้สมุนไพรและผักในการเติมรสชาติให้กับอาหาร ชาวเกาหลีหลายคนมีความเชื่อโบราณที่ว่า ‘อาหารเป็นยาที่ดีที่สุด’ ปรัชญานี้ไม่ได้หายไปตามกาลเวลา และเชื่ออย่างนยั้นสืบต่อกันมาว่าสุขภาพร่างกายและความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้น จะมีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรงกับอาหารที่กิน
ในสมัยโบราณ อาหารเกาหลีประกอบด้วยอาหารหลัก ได้แก่ ข้าว ผัก และเนื้อสัตว์จากสัตว์ในท้องถิ่น โดยสมุนไพรมักถูกนำมาใช้เพื่อเพิ่มรสชาติของอาหารและให้เมนูนั้นเป็นเมนูที่ดีต่อสุขภาพ
ในช่วงสมัยโชซอน เป็นยุคที่มีความเจริญรุ่งเรืองและมีพัฒนาการทางวัฒนธรรมในเกาหลี มีการมุ่งเน้นในการพัฒนาอาหารใหม่ ๆ อาหารประเภทเนื้อวัวและอาหารทะเลได้รับความนิยมมากขึ้น มีการเพิ่มความหลากหลายของอาหารมากขึ้น อาหารที่มีชื่อเสียงที่สุดในยุคนี้ ได้แก่ บิบิมบับและแมงดาทะเล นอกจากนี้อาหารเกาหลีในยุคนี้จะมีลักษณะเป็น หยิน-หยาง ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ที่สำคัญ หลักคิดแบบ หยิน หยาง ตามการแพทย์แผนจีนนั้น ทุกสรรพสิ่งในโลกนี้จะประกอบไปด้วยสองด้าน ซึ่งด้านทั้งสองจะอยู่ตรงข้ามกัน แต่ต่างฝ่ายต่างต้องพึ่งพาซึ่งกันและกัน เพื่อช่วยรักษาสมดุลให้กับร่างกาย เช่น ชาวเกาหลีนิยมรับประทาน ซัมเกทัง หรือซุปไก่โสม เพื่อเรียกกำลังในช่วงฤดูร้อน หรือหากอากาศหนาวเย็น ร่างกายต้องการอาหารเพื่อทำให้อบอุ่น ต้องกิน “ชินซอลโล” หรือหม้อร้อนที่ประกอบด้วยเนื้อปลา ผัก หรือเต้าหู้ ซึ่งนิยมทานช่วงหน้าหนาว เป็นต้น
วัฒนธรรมการกินในอดีต ชาวเกาหลีมักจะรับประทานกันแบบครอบครัว โดยอาหารทุกจานจะถูกจัดไว้บนโต๊ะและแบ่งปันกันทุกคน โดยจะต้องจัดวางอาหารให้เต็มโต๊ะ จึงส่งผลมาในยุคปัจจุบันด้วย หนึ่งในแง่มุมที่สำคัญที่สุดของวัฒนธรรมอาหารเกาหลีคือการเน้นการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ อาหารเกาหลีมักประกอบด้วยผักหลากหลายชนิดและอาหารหมักดอง ซึ่งเชื่อว่ามีประโยชน์ต่อการย่อยอาหารและสุขภาพโดยรวม อาหารเกาหลียังเป็นที่รู้จักในด้านรสชาติที่เผ็ดและเผ็ด โดยส่วนผสมต่าง ๆ เช่น พริกแดง ซอสถั่วเหลือง และกระเทียมที่ใช้กันทั่วไปในอาหาร
โดยรวมแล้ว ประวัติศาสตร์ของอาหารเกาหลีมีมากมายและหลากหลาย โดยเน้นที่วัตถุดิบสดใหม่ การรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ และรสชาติที่จัดจ้านซึ่งยังคงดึงดูดผู้ที่ชื่นชอบอาหารจากทั่วทุกมุมโลก และถูกดันให้เป็น soft power ของประเทศ
ประเภทของ อาหารเกาหลี
อาหารเกาหลีก็มีความหลากหลายเหมือนกับอาหารบ้านเราเลยค่ะ เรามาทำความรู้จักกับอาหารเกาหลีประเภทต่างกันเลย ว่ามีอะไรบ้าง
- บับ (Bap) ข้าวนึ่ง และจุค (Juk) ข้าวต้ม ข้าวต้มเป็นอาหารหลักของครัวเกาหลี ส่วนใหญ่ใช้ข้าวเหนียว บางครั้งเป็นพวกถั่ว เกาลัด ข้าวฟ่าง ถั่วแดง ข้าวบาเลย์ หรือ ธัญญะพืชชนิดต่าง ๆ ประกอบเพื่อเพิ่มรสชาติและคุณค่าทางโภชนาการ ข้าวต้มถือว่าเป็นอาหารบำรุงและเป็นอาหารเบา มีข้าวต้มหลากหลายชนิด อาทิเช่น ชนิดที่ทำด้วยข้าวและมีส่วนผสม ด้วยถั่วแดง ฟักทอง หอยเป๋าฮื้อ โสม ลูกสน ผัก เนื้อไก่ เห็ด และถั่วงอก
- กุก (Guk) เป็นอาการประเภทซุป เป็นอาหารจานสำคัญเมื่อมีข้าวมาเสิร์ฟ เครื่องปรุงของซุปชนิดต่าง ๆ มีผัก เนื้อสัตว์ ปลา หอยเชลล์ สาหร่ายทะเล และกระดูกวัว
- ชิแจ (Jjigae) อาหารประเภทสตูว์ ชิแจคล้ายกับกุกแต่ข้นกว่าและแห้งกว่า ชิแจที่เป็นที่นิยมมากที่สุดทำจากเต้าเจี้ยว ชิแจมักจะเผ็ดร้อนเสิร์ฟขณะร้อนจัดในชามหินร้อน
- จิม และ ชอริม (Jjim and Jorim) อาหารประเภทตุ๋นของเกาหลี โดยใช้เนื้อหรือปลามาตุ๋น จิมและชอริม เป็นอาหารคล้ายกันทำด้วยผักชุปซอสถั่วเหลืองแล้วนำมาเป็นส่วนผสมต้มในไฟอ่อน
- นามุล (Namul) อาหารประเภทเครื่องเคียง เป็นพืชผัก ที่นำมาลวกหรือทอดผสมกับเกลือ ซอสถั่วเหลือง งาเค็ม น้ำมันงา กระเทียม หัวหอม และเครื่องเทศ
- จอทกอล (jeotgal) อาหารประเภททะเลดองของเกาหลี แต่หมักด้วยเกลือ จอทกอลเป็นอาหารรสเค็มจัดทำจากปลาหมักโดยวิธีธรรมชาติ หอยเชลล์ กุ้ง หอยนางรม ไข่ปลา พุงปลา และเครื่องปรุงอื่น ๆ
- กุย (Gui) ประเภทปิ้งย่าง การทำกุยคือการนำเนื้อหมักย่างบนเตาถ่าน อาหารเนื้อชนิดนี้ที่เป็นที่นิยมคือ พุลโกกิ (bulgogi) และ คาลบิ (galbi) ยังมีอาหารจานปลาอีกหลายอย่างที่ปรุงด้วยวิธีนี้
- จอน (jeon) อาหารประเภทจานกระทะร้อน เชินเป็นแพนเค้กชนิดหนึ่งที่ทำจากเห็ด ฟักทอง ปลาแห้งแผ่น หอยนางรม พริกเขียว เนื้อสัตว์ หรือเครื่องปรุงอื่น ๆ ผสมกับเกลือและพริกไทยดำก่อนนำไปชุปแป้งและไข่แล้วทอด
- มันดู (Mandu) ประเภทยัดไส้ หรือเกี๊ยวนั่งเองค่ะ มันดูทำด้วยแป้งแผ่นยัดไส้เนื้อ เห็ด แตงทอด ถั่วงอก บางครั้งใช้เนื้อหมู เนื้อไก่ หรือปลา แทนเนื้อ
โดยลักษณะของการจัดโต๊ะอาหารแบบเกาหลี คือ อาหารประเภทต่าง ๆ ในแต่ละมื้อจะถูกเสิร์ฟในเวลาเดียวกัน มีอาหารแบบดั้งเดิมสามชนิด
10 เมนู อาหารเกาหลี สุดฮิต
1. ต๊อกบกกี
เมนูยอดฮิตของเกาหลีที่เชื่อว่าหลาย ๆ คนตั้งรู้จัก เป็นอาหารเกาหลีที่ปรากฎในสมัยศตวรรษที่ 19 เป็นอาหารชาววังและชาวบ้านทั่วไป ต๊อกบกกี เป็นอาหารที่ทำมาจากแป้งต๊อก เป็นแป้งข้าวที่ถูกนำมาผัดกับเครื่องปรุงต่าง ๆ มีหลากหลายรสชาติตามซอสที่ปรุง เป็นอาหารที่ให้พลังงานสูง คนเกาหลีนิยมทาน แป้งต๊อกนุ่ม ๆ ราดซอสคือฟินมาก
2. กิมจิ
กิมจิเป็นหนึ่งในเครื่องเคียงที่นิยมของเกาหลี แทบจะมีในทุกมื้อของอาหารเกาหลี เป็นอาหารประเภทดองที่ทำมาจากผักชนิดต่าง ๆ นิยมใช้ผักกาดขาว ต้นหอม ไชเท้า แตงกวา และอื่น ๆ หมักพริกป่น ต้นหอม น้ำปลา น้ำตาล กระเทียม รสชาติจะออกเผ็ด เปรี้ยว มีกลิ่นเป็นเอกลักษณ์ โดยตามหลักแล้วรสชาติของกิมจิจะขึ้นอยู่กับของที่นำมาหมัก ปัจจุบันมีการปรับรสชาติให้เข้ากับความชอบหรือปรับให้เข้ากับอาหารแต่ละชนิด
3. จาจังเมียน
จาจังเมียน จาจังมยอน หรือบะหมี่ซอสดำเกาหลี เป็นเมนูที่ได้รับอิทธิพลมาจากจีน ตัวซอสทำมาจากถั่วดำหมัก น้ำตาลคาราเมล รสชาติจึงออกมาเค็ม ๆ และ ขมนิด ๆ ทานคู่กับแตงกวาขูดเป็นเส้น หรือผักเครื่องเคียง นอกจากนี้ในช่วงวาเลนไทน์ หากหนุ่มสาวคนไหนที่ยังโสดแล้วไม่ได้รับของขวัญ ก็จะต้องทานเมนูนี้เหมือนเป็นการปลอบใจและแก้เคล็ดเผื่อปีหน้าได้ของขวัญค่ะ
4. มันดู เกี๊ยวซ่าเกาหลี
มันดู หรือเกี๊ยวซ่าเกาหลี เป็นอาหารที่ได้รับอิทธิพลทั้งจากจีนและญี่ปุ่น แต่จะมีหลายแบบค่ะทั้งทอด นึ่ง ต้ม และมีไส้หลากหลายให้เลือก ไม่ว่าจะเป็นไส้หมูสับ ผักดองต่าง ๆ ตีนไก่ ปลาหมึก ส่วนใหญ่นิยมเป็นไส้ผักดองซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของเกาหลี ทานคู่กับซอสน้ำมันงา หรือซีอิ๊วเกาหลี เป็นได้ทั้งเครื่องเคียงและของทานเล่น เป็นเมนูสุดฮอตฮิตที่ทุกวัยชอบทาน
5. กุก หรือ ซุปเกาหลี
ว่ากันว่าซุป เป็นเมนูที่ช่วยปรับสมดุลให้ร่างกาย ทำให้ชีวิตราบรื่นเหมือนน้ำซุปที่ไหลงท้อง ถ้ามีข้าวสวยหอม ๆ นุ่ม ๆ ร้อน ๆ สิ่งที่ขาดไม่ได้คือการซดน้ำซุป มักเสิร์ฟเป็นหม้อร้อน มีความเข้มข้น นัวร์ ๆ ถ้าใส่กิมจิจะมีความหวาน อมเปรี้ยว ซุปที่เกาหลีนิยมทานจะมีหลากหลายมาก ไม่ว่าจะเป็น ซุปเต้าหู้กิมจิ ซุปหมูกิมจิ ซุปยุกเกจัง ซุปกระดูกวัว ซุปสาหร่าย ซุปตีนไก่ ซุปมันฝรั่งหมู คัมจาทัง ซุปเต้าหู้อ่อน และอื่น ๆ อีกมากมากมายเลยค่ะ
6. จุค ข้าวตุ๋นเกาหลี
เป็นข้าวตุ๋นหรือโจ๊ก มักใส่ธัญพืชต่าง ๆ หรืออาหารทะเลลงไปด้วย ที่นิยมกินกันคือ 전복죽 (ชอนบุคจุค) หรือ โจ๊กใส่หอยเป๋าฮื้อ ข้าวตุ๋นเห็ด เต้าหู้อ่อน ข้าวตุ๋นกิมจิ ข้าวตุ๋นนั้นเป็นเมนูเกาหลียอดอิตที่แม่แม่นิยมทำให้ลูกทาน หรือผู้สูงอายุ คนป่วยทาน ย่อยง่ายและดีต่อสุขภาพ หรือจะกินแก้แฮงค์ก็ได้นะคะ
7. หนวดปลาหมึกผัดซอสเผ็ดเกาหลี
เมนูยอดฮิต ที่ทุกร้านอาหารเกาหลีต้องมีเป็นอาหารที่โด่งดังมากนะคะที่เกาหลี หนวดปลาหมึกยักที่นำไปผัดคู่กับโกชูจังหรือซอสพริกเกาหลี ปลาหมึกกรุบเด้ง ซอสเกาหลีเผ็ดหวาน หอมต้นหอมญี่ปุ่น งาขาว ให้รสเผ็ดกลมกล่อม นิยมทานคู่กับข้าวหรือผักสด เครื่องเคียงต่าง ๆ
8. บิบิมบับ
บิบิมบับ หรือข้าวยำเกาหลี เมนูยอดฮิตเพื่อสุขภาพที่บอกเลยว่าจานเดียวได้ครบทุกอย่าง รสชาติอร่อย อถูกปากคนไทยแน่นอน เหมาะกับคนที่คุมน้ำหนัก เนื่องจากส่วนผสมหลัก ๆ ของข้าวยำบิบิมบับ จะล้วนแต่มีส่วนผสมของผักเป็นส่วนใหญ่ และไข่ลวก 1 ฟอง แต่ถ้าใครชอบรับประทานเนื้อสัตว์ ก็สามารถใส่เนื้อหมู หรือเนื้อวัวลงไปได้ วิธีการรับประทานจะต้องคลุกเคล้าส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน เพื่อให้ซอส และส่วนผสมทั้งหมดเข้ากันดี ล้วตักทานคำโต ๆ แบบเลือดกรุ๊ปบีไปเลยค่ะ
9. คันจังเคจัง หรือปูดองซีอิ๊วเกาหลี
เป็นเนื้อปูสด ๆ ที่นำมาหมักดองกับซีอิ๊วเกาหลีที่มีความเค็มและหอมตามฉบับของเกาหลี ทานคู่กับผักเครื่องเคียง กิมจิ สาหร่ายและข้าว เข้ากับกลมกล่อมสุด ๆ เชื่อว่าคนไทยหลาย ๆ คนก็นำมาประยุกต์กินคู่กับน้ำจิ้มซีฟู้ดรสเด็ดของบ้านเราบอกเลยว่าเป็นการปรับตัวทางวัฒนธรรมที่ลงตัวสุด ๆ
10. หมูย่างเกาหลี
หมูย่างที่หมักซอสย่างหอม ๆ นุ่ม ๆ เชื่อว่าทุกคนคงเคยได้ยินกันมา หาทานได้ตามร้านอาหารเกาหลีในประเทศไทย แทบจะไม่ต้องบินไหลไปเกาหลี ซึ่งเมนูนี้คนเกาหลีนิยมนำหมูสามชั้น ซึ่งเป็นเนื้อหมูส่วนท้องมาทำหมูย่างเกาหลี เพราะในช่วง ค.ศ. 1970 หมูสามชั้นในเกาหลีมีราคาถูกมาก เนื่องจากไม่เป็นที่ต้องการของตลาดส่งออกเนื้อหมูไปต่างประเทศ ชาวบ้านทั่วไปจึงนำมารับประทานกันที่บ้าน จนกลายเป็นที่นิยมมาถึงปัจจุบัน กินคู่กับผักกาดหอม กิมจิ ซอส เกลือ ใบงา หัวไชเท้าดอง ถั่วงอก หัวหอม กระเทียม และ ต้นหอม โดยนำเอาเนื้อหมูที่ย่างเสร็จแล้ว ห่อด้วยผัก ใส่เครื่องเคียงเพิ่มเข้าไปแล้วกิน ถ้าฝืดคอขึ้นมา ก็ต้องมีซุปกิมจิ และ ซุปมิโซะวางข้าง ๆ ไว้ซู้ดซดล้างคอ
บทส่งท้าย
เมื่อนิยามคำว่าอาหารเกาหลี มักมีวัตถุดิบหรือเครื่องปรุง วิธีการปรุงอาหารแบบดั้งเดิม สำหรับอาหารเกาหลี มีลักษณะเด่นคือเสิร์ฟข้าวและเครื่องเคียงบนโต๊ะเดียว แม้ว่าอาหารเกาหลีจะใช้วิธีการปรุงอาหารที่หลากหลาย แต่วิธีการที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวเกาหลีมากที่สุดคือการหมักดองซึ่งช่วยเพิ่มทั้งรสชาติและการเก็บรักษาอาหาร นิยมทานผักมากกว่าโปรตีน มีเครื่องเคียงและสมุนไพรเพื่อให้มีประโยชน์ต่อสุขภาพมากที่สุด อาจจะพูดได้ว่าอาหารเกาหลีเป็นอาหารเพื่อสุขภาพอีกอย่างก็ว่าได้ค่ะ (แต่ควรบริโภคแต่น้อยนะ)